بررسی تجمع املاح در روش آبياری زير زمينی(تراوا)در اعماق مختلف خاک      1383/11/01
لفان :حمید ریاحی وامیر اسلامی

آزمايش مذكور در قالب كرتهاي دوبار خرد شده، دو تيمار اصلي (سطحي و تراوا)، دو تيمار فرعي دور آبياري (5 و 7 روز) و سه تيمار فرعي - فرعي ميزان مصرف آب (25%، 50% و 75% تبخير از سطح طشتك كلاسA) انجام گرديد. ميزان آب داده شده به هر يك از تيمارها با توجه به محاسبة تبخير از سطح طشتك و اعمال ضرائب مربوطه تعيين و توسط يك عدد كنتور حجمي كه در سر راه هر يك از تيمارها قرار داشت در اختيار گياه گذاشته مي شد. در روش آبياري زيرزميني (تراوا) از لوله هاي لاستيكي متخلخل در عمق 60 سانتيمتري خاك استفاده شده است. لوله ها در دوخط بموازات هر رديف قرار گرفته كه آب در درون لوله هاي مذكور جريان يافته و با تراوش از بدنه لوله در اختيار ريشه گياه قرار مي گيرد.
در طول اجراي طرح مشاهده گرديد كه در روش آبياري زير زميني بدليل صعود شعريه، املاح در سطح خاك(0-30سانتی خاک) تجمع يافته و با گذشت زمان دبي خروجي آب در واحد طول لوله كاهش يافته است. همچنين با توجه به عدم كيفيت مواد اولية لوله هاي لاستيكي در اثر گذشت زمان لوله هاي مذكور در زير خاك دچار تركيدگي شده كه اين امر سبب غرقاب شدن خاك و تلفات آب آبياري مي گردد. از مزاياي اين روش صرفه جويي در ميزان مصرف آب است (با راندمان 90 تا 95%) بطوريكه مناسبترين شيوة آبياري تيمار 25% تبخير از سطح طشتك (6870 متر مكعب در هكتار) با دور آبياري 5 روز تعيين گرديد. در حاليكه در روش آبياري سطحي بين تيمارهاي آبياري اختلاف معني داري مشاهده گرديده است و مناسبترين ميزان مصرف آب تيمار 75% تبخير از سطح طشتك (21000 متر مكعب در هكتار) مي باشد.
چنانچه بتوان مشكلات ذكر شده در سيستم تراوا را بر طرف نمود، روش آبياري مطلوبي جهت افزايش راندمان و صرفه جويي در ميزان مصرف آب به خصوص در مناطق خشك و نيمه خشك (با ميزان تبخير ساليانه بالا) مي باشد.

واژه هاي كليدي :
آبياري سطحي و زيزميني، خرماي مضافتي و تجمع املاح